Voorzitter,college, leden van de Raad

Onze fractie is een voorstander van samenwerking in De Nieuwe Regio. Ondanks dat in het verleden niet alle gemeenschappelijke regelingen als even succesvol zijn ervaren. Als we niet kiezen voor samenwerking dan wordt onze stem te klein en sneeuwen we onder in het geweld van de ons omliggende regio’s. Door deze samenwerking kunnen we als regio kostenvoordelen behalen, robuuster worden en ontwikkelingen en projecten naar ons toe trekken. De samenwerking mag wat ons betreft dan ook nog best uitgebreid worden (Alphen/Woerden). De commissie Hendricks heeft geconcludeerd dat samenwerking ons geld op gaat leveren vanuit de hogere overheden en dat we dit de afgelopen jaren teveel hebben laten liggen. Wij zijn dus voor, al is het alleen al omdat we hiermee op langere termijn onze zelfstandigheid kunnen behouden (samenwerken ja, herindelen nee). Echter hebben wij een drietal onderwerpen waarop wij kritische kanttekeningen hebben.

1. Democratische legitimatie

Het voorgestelde samenwerkingsverband bied veel ruimte om wel of niet mee te doen. Ogen open houden buiten deze regio (IJsselgemeenten) is prima. Echter de vrijblijvendheid die er nu in zit, is teveel hinken op twee gedachten. Het werkt free-riders en krenten-uit-de-pap-haal-gedrag in de hand; wel de lusten, niet de lasten. Dit komt de samenwerking niet ten goede, maar kan zelfs de ondergang van de samenwerking betekenen. Wij bepleitten een Drechtstedenmodel 2.0. Hierbij is de democratische legitimatie veel dichter en frequenter op het beleid georganiseerd. En kan er een veel betere belangenafweging worden gemaakt door een regionale kijk op de zaak i.p.v. de kijk vanuit de Ivoren Toren van de afzonderlijke gemeenten.

2.  Financiele kaders

Bij een gemeenschappelijke regeling hoort een heldere uitstapregeling. Frictiekosten moeten bekend zijn van een overdracht van een gemeentelijke taak naar een gemeenschappelijke regeling. Vooraf en direct ingecalculeerd. Tot nu toe zijn we te vaak geconfronteerd met onduidelijkheid over de frictiekosten (ODMH/ ISMH RSD, organisatieverandering) of zelfs het ontbreken hiervan. Ook worden frictiekosten regelmatig onderschat, dit moet echt beter!

Voor elke gemeenschappelijke regeling moet een plafond komen van de reservepositie, oppotten doen we zelf wel. Uitgangspunt moet zijn dat de samenwerking altijd voordeel biedt, of minimaal gelijkwaardig is aan de huidige invulling. En dat niet alleen op papier. Een model van verevening van lusten en lasten zou bij kunnen dragen aan draagvlak voor de samenwerking. Gemeentelijke bezuinigingstaakstelling, die wordt doorvertaald naar een Gemeenschappelijke Regeling, moet binnen een jaar worden doorgevoerd. 

3. De Nieuwe Regio staat of valt bij een zorgvuldige communicatie

Het is van het grootste belang dat de Nieuwe Regio leert communiceren naar de Raden, maar zeker ook naar de inwoners van de gemeenten. Dan denk ik aan gestelde doelen en behaalde resultaten en vormgeving van het beleid. Er wordt tot nu toe niet altijd goed gecommuniceerd. (Denk aan samenwerking met Alphen en Woerden, college van Gouda ging hier een beetje te snel, komt over als de gemeente Gouda die het regelt en de rest kan toekijken, de burgemeester van Gouda kon/wilde ook geen antwoord geven op de vraag die ging over de te behalen voordelen in de lobby.) Al met al bepleitten wij om in elk geval een evaluatiemoment in te bouwen waarin we de ontwikkeling van De Nieuwe Regio opnieuw langs de lat leggen. Ons voorstel: na  anderhalf jaar.

Aankondiging motie

Ik zou de andere fracties willen vragen of ze onze kantekeningen/ financiele kaders ook onderschrijven en of u ze zou willen onderstrepen met een motie.

Daarin komt:

• onderzoek Drechtstedenmodel
• uitstapregeling
• correcte vooraf berekende frictiekosten bij overstap naar een GR
• profijtuitgangspunt
• vereveningsonderzoek
• communicatieplicht
• of een combinatie van een aantal van deze onderwerpen